افق همکاری‌ ایران و تاتارستان روسیه،‌ از راه‌اندازی مرکز تجاری در کازان تا بانکداری اسلامی

مسکو- ایرنا- دبیرخانه اجلاس بین المللی اقتصاد “روسیه-جهان اسلام: کازان فوروم” در گزارشی از همکاری‌های اقتصادی تهران – مسکو با محوریت کازان مرکز جمهوری تاتارستان از راه‌اندازی مرکز تجاری ایران در تاتارستان و همکاری دوجانبه در عرصه بانکداری اسلامی خبر داد.
در این گزارش که روز یکشنبه نسخه‌ای از آن در اختیار دفتر ایرنا در مسکو قرار گرفت،‌آمده است: قرار است مرکز تجاری ایران سال جاری میلادی (۲۰۲۴) در شهر کازان فعالیت خود را آغاز کند.

در این گزارش آمده است: مرکز تجاری ایران می تواند به محل اصلی ارائه محصولات تولید کنندگان ایرانی در منطقه ولگا تبدیل شود.
بنا بر این گزارش، پیش از این نشست‌های هماهنگی برای انجام مقدمات ایجاد مرکز تجاری ایران در مجتمع نووایا تورا در محل آژانس سرمایه گذاری جمهوری تاتارستان برگزار شده است. در این نشست‌ها، درباره استقرار مرکز توزیع کالاهای ایرانی گفت‌وگوهای لازم با نمایندگان سرکنسولگری ایران انجام شده است.
مجتمع نووایا تورا ۳۰۰ هزار مترمربع مساحت دارد و با اشتغال ۲ هزار و ۶۰۰ نفر و با واگذاری یک هزار و ۲۰۰ قطعه مغازه، روزانه پذیرای ۳۰ هزار نفر خریدار عمده و خرد است. این مجتمع دارای پارکینگ وسیع، سیستم های مدرن حفاظتی و ایمنی، سردخانه‌های متعدد و موقعیت خاص جغرافیایی است و از بزرگترین بازارهای عمده فروشی و مرکز توزیع کالا در جمهوری تاتارستان و جمهوری‌های اطراف آن محسوب می‌شود.

بانکداری اسلامی، فرصتی برای همکاری‌های جدید روسیه و جهان اسلام

دبیرخانه اجلاس بین المللی اقتصاد “روسیه-جهان اسلام: کازان فوروم” همچنین اعلام کرد: انتظار می رود که در سال ۲۰۳۴ “بانکداری اسلامی” روسیه فرصت های جدیدی را برای سرمایه گذاران کشورهای خاورمیانه و آسیای جنوب شرقی بگشاید.
بنا بر این گزارش، از ماه سپتامبر سال ۲۰۲۳ تا ماه سپتامبر ۲۰۲۵ به موجب تصویب قانونی در دومای دولتی روسیه در چهار منطقه این کشور شامل جمهوری داغستان، باشقیرستان، تاتارستان و جمهوری چچن اصول تامین مالی مشارکت در چارچوب بانکداری اسلامی در حال اجرا است.
رستم مینیخانوف رئیس جمهوری تاتارستان نیز در جریان سفر اخیر خود به ایران اعلام کرد که بانکداری اسلامی یکی از مهم‌ترین عرصه های تعامل با جمهوری اسلامی ایران است.

کریدور و فیبر نوری، عرصه های تقویت همکاری

بنا بر این گزارش، کریدور حمل و نقل شمال-جنوب چشم اندازهای قابل توجهی را برای تجارت گشوده است. همچنانکه در سال ۲۰۲۳ تلاش های مشترک کشورها امکان افزایش چشمگیر حجم صادرات، واردات و ترافیک حمل کالا در این مسیر (روسیه – ایران- هند و دیگر کشورها ) را فراهم کرد.

بر اساس این گزارش، پروژه ایجاد خط ارتباطی فیبر نوری بین روسیه، قزاقستان و ایران تا سواحل اقیانوس هند نیز در دستور کار مذاکرات این کشورها قرار دارد.
این گزارش می افزاید: انتظار می رود که ساختن این خط ایجاد یک مسیر امن جدیدی برای تبادل اطلاعات در اوراسیا را امکانپذیر کند و به انتقال اطلاعات در سطح جهانی بهبود بخشد.

سرمایه گذاری اسلامی در روسیه: فرصت های جدید برای کسب و کار

در بخش دیگری از گزارش دبیرخانه اجلاس بین المللی اقتصاد “روسیه-جهان اسلام: کازان فوروم” آمده است:‌ ساده سازی ثبت کسب و کار برای فعالان سایر کشورها که علاقه مند به سرمایه گذاری در فدراسیون روسیه هستند در دستور کار است و مشوق‌هایی برای سرمایه گذاران از کشورهای منطقه خاورمیانه از جمله جمهوری اسلامی ایران و آسیای جنوب شرقی پیش‌بینی شده است.
در ماه دسامبر سال ۲۰۲۳ اعلام شد که سرمایه گذاران عربستان سعودی به همراه صندوق سرمایه گذاری مستقیم روسیه یک تریلیون روبل معادل ۱۰ میلیارد دلار در ۲ سال آینده در پروژه های روسیه سرمایه گذاری می‌کنند.
طی هشت سال گذشته سرمایه گذاران عربستان سعودی نیز بیش از یک تریلیون روبل سرمایه گذاری کرده اند. بنا به گزارش ها مجموع درآمد شرکت‌هایی که برای توسعه آنها کمک مالی شد، بالغ بر چهار تریلیون روبل است.
پیش تر نمایندگان کسب و کارها از منطقه خاورمیانه در اجلاس بین المللی اقتصادی “روسیه – جهان اسلام” در سال ۲۰۲۳ (اردیبهشت ۱۴۰۲) بر مزایای سرمایه گذاری در پروژه های روسیه مانند “رشد بازار روسیه”، “شرایط مساعد در مناطق ویژه اقتصادی” و روابط دوستانه که “سرمایه گذاری در مقیاس بزرگ را امکان پذیر می کند” تاکید کرده اند. کارشناسان همچنین به فرصت های بیشتری در مناطق فدراسیون روسیه که‌ در آنجا اسلام رایج است (مانند جمهوری تاتارستان) اشاره کردند.
به گفته شرکت کنندگان در اجلاس کازان، بخش های اصلی سرمایه گذاری اسلامی در روسیه شامل بخش‌هایی همچون تجارت و توزیع عمده فروشی، کشاورزی، حمل و نقل، تولید مواد غذایی، خدمات ساخت و ساز و همچنین گردشگری حلال است.
بنا بر این گزارش، کشورهای خاورمیانه همچنین به پروژه های تولید و پالایش نفت و خرید هواپیماها و هلیکوپترهای تولید شده در جمهوری تاتارستان علاقه نشان داده‌اند.
توافقات جدید در مورد سرمایه گذاری های سودآور برای کسب و کار اسلامی و پروژه های مشترک جدید در پانزدهم اجلاس بین المللی اقتصادی “روسیه – جهان اسلام” که از ۱۴ تا ۱۹ ماه مه سال ۲۰۲۴ ( ۲۵ تا ۳۰ اردیبهشت ۱۴۰۳) در شهر کازان برگزار می شود، به امضا خواهند رسید.

جمهوری تاتارستان با مرکزیت کازان در بخش اروپایی فدراسیون روسیه در میانه دو رودخانه ولگا و کاما واقع شده است و تقریبا در ۸۰۰ کیلومتری شرق مسکو قرار دارد.
این جمهوری با هشت منطقه دیگر روسیه شامل باشقیرستان، اودمورت، ماری ال و چوواش و استانهای کیروف، اورنبورگ، اولیانوفسک و سامارا همسایه است.
تاتارستان یکی از جمهوری‌های خودمختار روسیه است که صادرات محور بوده و قطب صنعتی و کشاورزی منطقه مرکزی روسیه و حوزه ولگا است که بنا بر اعلام کارشناسان به واسطه قرار داشتن در مسیر کشتیرانی رود ولگا به بندر آستراخان و دسترسی آسان‌تر بنادر ایران به این منطقه نسبت به سایر مناطق روسیه، از مزیت نسبی برای توسعه روابط اقتصادی و تجاری ایران و روسیه برخوردار است.

کازان به عنوان یکی از دروازه های اصلی ورود اسلام به سرزمین های شمالی محسوب می‌شود. بنا به برخی منابع تاریخی، سال ۹۲۲ میلادی ولگا بلغارستان (جمهوری تاتارستان کنونی)‌ اسلام را به عنوان دین اصلی پذیرفت؛ امروز نیز بخش عمده ای از مسلمانان روسیه در جمهوری تاتارستان زندگی می کنند.
شهر کازان با این پیشینه تاریخی، سالانه میزبان اجلاس بین‌المللی اقتصادی روسیه – جهان اسلام است و قرار است پانزدهمین دوره این اجلاس اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۳ برگزار شود.
بنا به اعلام مقامات روس، این شهر ماه اکتبر ۲۰۲۴ (آبان ۱۴۰۳) میزبان نشست سران گروه اقتصادهای نوظهور موسوم به بریکس خواهد بود، گروهی که از ابتدای سال ۲۰۲۴ (دی‌ماه ۱۴۰۲)، پنج عضو جدید از جمله جمهوری اسلامی ایران به آن پیوستند.
سران گروه بریکس متشکل از کشورهای برزیل، روسیه، چین، هند و آفریقای جنوبی و اعضای جدید شامل جمهوری اسلامی ایران، مصر، اتیوپی، امارات متحده عربی و عربستان سعودی از جمله مقامات ارشد کشورهایی هستند که در این اجلاس حضور خواهند یافت.

افق همکاری‌ ایران و تاتارستان روسیه،‌ از راه‌اندازی مرکز تجاری در کازان تا بانکداری اسلامی

آخرین گام برای توسعه مناسبات دوجانبه تاتارستان روسیه و جمهوری اسلامی ایران در بهمن‌ماه ۱۴۰۲ برداشته شد. در این راستا، «رستم نورگلوویچ مینیخانوف» رئیس‌جمهوری تاتارستان ۲۵ و ۲۶ بهمن ۱۴۰۲ با هدف توسعه مبادلات تجاری دوجانبه و با همراهی هیأتی ۵۰ نفره از وزیران و فعالان تجاری این منطقه روسیه به ایران سفر کرد.
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور ۲۵ بهمن‌ماه ۱۴۰۲ در دیدار «رستم مینیخانوف» رئیس جمهوری تاتارستان فدراسیون روسیه، با اشاره به ظرفیت‌های متقابل ایران و روسیه به ویژه جمهوری تاتارستان برای ارتقای سطح همکاری‌ در عرصه‌های مختلف اقتصادی، صنعتی، علمی، فعالیت‌های دانش‌بنیان و گردشگری، اجرای موافقتنامه اقتصادی کشورهای منطقه اوراسیا را زمینه‌ای مناسب برای گسترش بیش از پیش روابط فیمابین دانست.
رئیس‌جمهور با اشاره به نقش رئیس جمهوری تاتارستان در مدیریت استراتژیک روابط فدراسیون روسیه با جهان اسلام، بر بهره‌گیری از این ظرفیت در همکاری‌های بین‌الادیانی و آموزش‌های دینی در حوزه معرفی اسلام ناب و ارتقای هر چه بیشتر روابط روسیه با جهان اسلام تاکید کرد و افزود: جمهوری اسلامی ایران برای گسترش روابط اقتصادی با همه جمهوری‌های ذیل فدراسیون روسیه از جمله تاتارستان آمادگی کامل دارد.